Tarihin Ƙabilar Kanuri

Kabilar Kanuri ƙabila ce ta yammacin Afirka, tana da kusan mutane miliyan 6.3. An fi sanin su da yankin Borno mai tarihi a arewacin Najeriya, amma kuma sun zauna a kasashe daban-daban na kusa da suka hada da Nijar, Chadi, da Kamaru. An yi imanin cewa mutanen Kanuri sun samo asali ne daga tsohuwar wayewar Kanem-Borno na yankin Sahel, wadda ta yi fice a karni na 9 kuma ta wanzu har zuwa karshen karni na 16.

Har yanzu dai ba a san ainihin asalin mutanen Kanuri ba, duk da cewa bayanan harshe sun nuna cewa sun samo asali ne daga Hausawa, Songhai da Kanembu, kuma suna da harsuna da al’adu da sauran kabilun yankin. Wataƙila sunan Kanuri ya fito ne daga Masarautar Kanem-Borno, wadda tsohuwar masarauta ce da ke cikin jihohin Borno da Yobe da Bauchi da Gombe da Adamawa a yanzu.

Kabilar Kanuri galibi musulmi mabiya Sunna ne, kuma an tsara su ne ta hanyar sarauta, wanda aka kafa a karni na 17 lokacin da Daular Usmaniyya ta mamaye yankin. Wannan sarauta ta ci gaba da mulkin da yawa daga cikin al’ummar Kanuri, kuma babban abin tarihi ne da al’adunsu. Al’ummar Kanuri da dama sun kiyaye al’adun kakanninsu, da suka hada da tsarin gwamnati, al’adu da bukukuwan addini, da kalamai na al’adu.

Kanuri suna da dogon tarihi mai ban sha’awa. Sun taka muhimmiyar rawa a al’adu da siyasar kasashen Afirka da dama, sannan kuma sun shiga tashe tashen hankula daban-daban na duniya, ciki har da yakin basasar Najeriya da yakin duniya na biyu. Suna ci gaba da yin tasiri a yankin a yau, kuma su ne manyan al’adu a cikin al’ummomin da suke.