Me Yasa Kasashen Afirka Ke Buga Kudin Su A Turai?

Akalla kasashen Afirka 40 ne ke buga kudaden su a Burtaniya, Faransa da Jamus, shekaru da dama bayan samun yancin kai, lamarin da ya haifar da ayar tambaya kan dogaro da kai. Arewa Times Hausa ta yi nazari kan abin da yasa su fitar da kudaden da suke kerawa.

A watan Yulin da ya gabata, wata tawaga daga Gambia da ta ziyarci babban bankin Najeriya, ta tambayi ko za a iya ba da odar dalasi na Gambia daga makwabciyarta ta yammacin Afirka.

Gwamnan babban bankin kasar Gambia, Buah Saidy, yace kasar na fama da karancin kudin kasar.

Ita dai wannan karamar kasa ta yammacin Afirka ta sake fasalin kudin ta ne bayan shan kayen da tsohon shugaban kasar Yahya Jammeh yayi, wanda ya mulki Gambiya daga shekarar 1994 har zuwa lokacin da aka tilasta masa gudun hijira bayan yaki amincewa da shan kaye a zaben 2016.

Jammeh, wanda ake zargi da take hakkin dan Adam da kuma kashe abokan hamayyar shi na siyasa a tsawon shekaru 22 da yayi yana mulkin kasar, ya na da hotunan shi a takardun kudin kasar.

Bayan hambarar da shi, babban bankin kasar Gambia ya shirya lalata wadannan hotuna.

Yanzu, bayanan dalasi na da hotunan wani mai kamun kifi yana tura kwale-kwalen shi zuwa teku, wani manomi yana kiwon kashin shinkafar shi, da kuma tarin tsuntsaye masu launuka iri-iri.

Batu daya ta rage, duk da haka: Gambia ba ta buga kudin ta. Tana ba da oda tare da kamfanonin Burtaniya, wanda ke haifar da ƙarancin kuɗi na ruwa.

Kuma ba Gambia ita kadai ba ce wajen buga kudin ta a wata kasa ba.

Fiye da kashi biyu bisa uku na kasashen Afirka 54 na buga kudaden su a ketare, galibi a Turai da Arewacin Amurka. Hakan na zuwa ne a daidai lokacin da kungiyar Tarayyar Afirka ke kokarin samar da wani zamani na zinari, wanda aka yi a Afirka wanda ya kamata a ce Afirka ta bunkasa noma tare da samun riba mai yawa.

Daga cikin manyan sassan da tsakiyar na Afirka suka yi hadin gwiwa da su, akwai katafaren buga kudi na kawo De La Rue, Crane na Sweden, da Giesecke+ Devrient na Jamus.

Watakila abin mamaki ne a ce kusan dukkan kasashen Afirka suna shigo da kudaden su. Wannan al’ada na iya haifar da ayar tambaya game da girman kasa da kuma tsaron kasa.

Ga kasashe masu arziki, kamar Angola da Ghana, akwai kuma batun yancin cin gashin kai da wadatar tattalin arziki.

Yawancin ƙasashe ba su da baki game da hanyoyin buga kuɗin su – mai yiwuwa saboda dalilai na tsaro. Kamfanonin bugawa ba su da fa’ida sosai.

Babu ɗaya daga cikin kamfanonin da aka tuntuɓa da ya amsa buƙatun neman jerin ƙasashen Afirka da yake bugawa da su

Habasha, Libya da Angola – tare da wasu kasashe 14 – suna ba da umarni daga De La Rue, in ji Ilyes Zouari, wanda ke nazarin kasashen Afirka.

Wasu kasashe shida ko bakwai da suka hada da Sudan ta Kudu da Tanzaniya da Mauritania an ce suna buga nasu a Jamus, yayin da akasarin kasashen Afirka masu magana da harshen Faransanci suna buga kudadensu da babban bankin Faransa da kuma kamfanin buga littattafai na Faransa Oberthur Fiduciaire.

Ba a bayyana ko nawa ake kashewa wajen buga kudaden Afirka kamar dalasi ba, duk da cewa dalar Amurka tana tsakanin centi 6 zuwa 14.

Amma akwai yiyuwar farashin buga kuɗin Afirka sama da 40 yana da mahimmanci.

A shekarar 2018, wani jami’in babban bankin kasar Ghana ya koka da ‘yan jaridun kasar cewa kasar na kashe makudan kudade wajen odar ta na kasar Ghana na cedi na kasar Birtaniya.

Kuma tun da kasashe yawanci suna ba da odar miliyoyin bayanan da za a kwashe a cikin kwantena, yawanci sai sun biya makudan kudade na jigilar kaya. A game da kasar Gambiya, jami’ai sun ce farashin jigilar kayayyaki ya taru da kudi fam 70,000 (€ 84,000, $92,000).

Duk da haka, duk da cewa yana iya zama abin ban mamaki, manazarta sun ce kasashen Afirka na buga yawancin kudadensu a kasashen waje ba sabon abu ba ne.

Kasashe da yawa a duniya suna yin hakan. Alal misali, Finland da Denmark suna ba da kuɗinsu na kuɗi, kamar yadda daruruwan bankunan tsakiya ke yi a duniya.

Kasashe kadan, kamar Amurka da Indiya, suna samar da nasu kudaden.

Mma Amara Ekeruche na cibiyar binciken tattalin arziki ta Afirka ta shaida wa DW cewa, idan har ba a bukatar kudin kasar – kuma ba a yi amfani da shi a duniya kamar dalar Amurka ko fam na Burtaniya – yana da ma’ana kadan a buga shi a gida saboda yawan kudin da ake samu. kudin shiga.

Na’urorin buga kudi yawanci suna fitar da miliyoyin rubutu a lokaci guda. Ƙasashen da ke da ƙananan al’umma, kamar Gambia ko Somaliland, za su sami kuɗi fiye da yadda suke bukata idan sun buga nasu.

“Idan wata ƙasa ta buga takardar banki ɗaya akan € 10 a gida kuma ta ga cewa za ta iya buga ta kusan € 8 a ƙasashen waje, to me yasa za su kashe ƙarin kuɗi don yin hakan? Ba zai yi ma’ana ba,” Ekeruche ya bayyana.

Wasu ƙasashe – kamar Laberiya – ba sa ƙoƙarin buga kuɗin kansu saboda ba su da injin buga littattafai – yana da tsada don kafawa kuma yana buƙatar ƙwarewar fasaha ta musamman.

Kadan daga cikin kasashen Afirka, kamar Najeriya, Maroko, da Kenya ne kawai ke da isassun albarkatun da za su iya buga kudadensu ko kuma su rika fitar da nasu tsabar kudi, har ma a wasu lokuta suna kara samar da kayayyaki daga kasashen waje.