Manyan Kasashen Afirka 5 Masu Ilimi Sosai

1. Libya: Daya daga cikin kasashen Afirka da suka fi kowa ilimi, mai yawan jama’a sama da miliyan shida, kasar Libya tana da yawan masu karatu da rubutu da kashi casa’in da daya.

Ilimi a arewacin Afirka ya fara ne da ilimin firamare, wanda yake kyauta kuma na wajibi. Yara a kasar daga shekaru shida zuwa goma sha biyar suna zuwa makarantar firamare sannan su yi sakandare har tsawon shekaru uku.

2. Mauritius: Ƙasar tsibiri a tekun Indiya da ke gabacin gabar tekun Afirka, a halin yanzu Mauritius na ɗaya daga cikin ƙasashen Afirka da ke da mutane masu ilimi.

Kasar da ke da yawan al’umma sama da miliyan daya, kasar na da yawan masu karatu kusan kashi casa’in da biyu cikin dari.

A kasar, ilimin firamare wajibi ne kuma ana ba da shi kyauta. Ilimi a matakin sakandare ba wajibi ba ne amma kuma ana ba da shi kyauta. An ba da ilimi mafi girma ta Jami’ar Mauritius.

An samar da ilimi kyauta a cikin al’umma ta matakin sakandare tun shekaru talatin da shida da suka wuce, kuma ta matakin gaba da sakandare tun shekaru talatin da hudu da suka wuce.

3. Seychelles: Daya daga cikin kananan kasashe a Afirka, a halin yanzu Seychelles ce ke rike da matsayin mafi kyawun tsarin ilimi a Afirka da maki sittin da tara. Daya daga cikin kasashen Afirka da suka fi kowa ilimi, Seychelles ita ce kasa daya tilo a Afirka a cikin jerin kasashe 50 na ilimi a duniya, tana matsayi arba’in da uku a gaban Ukraine, Hungary, Rasha, da Hadaddiyar Daular Larabawa.

Yawancin cigaban ilimi a ƙasar Afirka an ba da shi ga gwamnatin Seychelles. Shekaru shida da suka gabata, a cewar UNESCO, gwamnati ta kashe kashi goma sha daya na jimillar kudaden da ake kashewa a fannin ilimi. Wannan ya tabbata a yadda dalibai a kasar nan suna da shekaru goma sha shida suna samun ilimi kyauta kuma na wajibi, kuma suna ci gaba da karatun sakandare har zuwa shekaru goma sha takwas.

4. Afirka ta Kudu; Kasar Afirka ta Kudu mai ilimi ta biyu, Afirka ta Kudu ita ce kasa daya tilo a Afirka da kungiyar hadin kan tattalin arziki da raya kasa ta sanya a jerin kasashe 40 da suka fi samun ilimi a duniya shekaru uku da suka gabata. Ƙasar bakan gizo tana da al’umma kusan miliyan hamsin da tara, waɗanda adadin karatu ya kai kusan kashi casa’in da huɗu cikin ɗari.

Gwamnatin Afirka ta Kudu, a cikin shekarun da suka gabata, tana tsara kasafin sama da kashi goma sha takwas na jimillar kudaden da take kashewa a fannin ilimi. Ba abin mamaki bane cewa jami’o’i a Afirka ta Kudu sun ci gaba da mamaye manyan jami’o’in Afirka da kuma gasa a duk duniya.

5. Equitorial Guinea: Ƙasar da ke tsakiyar Afirka kuma tana iyaka da Kamaru daga arewa da Gabon a gabas da kudu, Equitorial Guinea a halin yanzu ita ce ta fi kowa ilimi a Afirka. A cikin al’ummar kasar miliyan daya, akwai masu karatu kashi casa’in da biyar cikin dari.

A kasar, ilimi kyauta ne kuma wajibi ne har sai ya kai shekaru 14. Ilimin firamare na shekara biyar sai na sakandare na biyu a mataki na farko sai na sakandare na uku a mataki na biyu.

Yawan karatun kasar ya samo asali ne sakamakon hadin gwiwa da hadin gwiwa da manyan jami’o’in duniya a Amurka, Latin Amurka, Turai da Asiya, da kuma hadin gwiwar jama’a da masu zaman kansu.